مهندسی ارزش، از تکنیک¬های بسیار قدرتمند حل مساله، کاهش هزینه¬ها و بهبود کیفیت و عملکرد طرح ها و محصولات رسته های مختلف صنعت، خدمات و عمران است. توجه به این تکنیک چند سالی است که مورد توجه دولتمردان و متولیان طرح ها قرار گرفته است و بکارگیری آن تاکنون دستاوردهای چشمگیری در پی داشته است. به زبان امروزی، مهندسی ارزش(Value Engineering) یک فرآیند حل مساله ی قدرتمند، انعطاف پذیر وخلاق است. این تکنیک، یک فرآیند نظام یافته نه تنها در حل مساله است، بلکه قدرت و توانایی تشخیص مساله و فرموله کردن آن را نیز دارد. مهندسی ارزش یک تکنیک خلاق و نوآور برای حل مساله در تمامی بخش¬ها است. به بیان ساده، مهندسی ارزش ارائه¬ی روشی است جدید، برای کارهایی که قبلا، با شیوه های سنتی و قدیمی آنها را انجام می¬دادیم، می باشد.
مهندسی ارزش یک سوپرتکنیک نیست. تمام زیبایی آن به سادگی و در عین حال قدرتمندی آن است. مهندسی ارزش می تواند برای مسایل سخت و پیچیده، راه حل¬های ساده و ممکنی را ارائه دهد. آنچه مهندسی ارزش را از دیگر روش ها و تکنیک ها متمایز می¬کند، ویژگی مستقل و خوداتکا بودن آن است. بدین معنا که برای کاربرد آن، به هیچ استراتژی و تکنیک جانبی دیگری نیاز نخواهیم داشت.
البته باید اشاره کرد که تکنیک ها و ابزارهایی مثل TRIZ یا 6 سیگما نیز بسیار توانمند هستند. نکته¬ی دیگر این است که بسیاری از تکنیک¬های نوآوری، تنها به ارائه¬ی راه حل برای مساله اکتفا می¬کنند و توانایی شان در حل مساله است، در حالی که مهندسی ارزش در ابتدا مساله را فرموله و سپس آن را حل می¬کند. فرآیند مهندسی ارزش، 6 فاز استاندارد دارد. این 6 فاز استاندارد عبارتند از: جمع آوری اطلاعات، تحلیل کارکرد، خلاقیت، ارزیابی، توسعه و ارائه.
نقاط قوت و ضعف مهندسی ارزش
نقاط قوت
1- دارای انعطاف پذیری زیاد؛
2- مهندسی ارزش در واقع، ویرایش بازنگری شده ی کلیه ی تکنیک های نوآوری و خلاقیت و فرآیندی ادامه دار است؛
3- دارای رویکردی سیستماتیک می باشد. می تواند مشکل را تشخیص دهد، مساله آن را تعریف و بعد آن را حل کند.
نقاط ضعف
به دلیل دید نادرستی که نسبت به قابلیت¬های این تکنیک وجود دارد، نیاز است تا عده ای به عنوان تسهیل گر مهندسی ارزش حضور داشته باشند. وظیفه¬ی این تسهیل گرها، ترویج فرهنگ مهندسی ارزش و جا انداختن مفهوم آن، تشریح توانایی ها و نحوه کارکردش و آماده سازی سیستم برای ارائه¬ی اطلاعات صحیح و قابل استفاده به گروه حل مساله است. مشکل بزرگ دیگری که سر راه اجرای مهندسی ارزش وجود دارد این است که کسانی که باید و لازم است راجع به مهندسی ارزش و قابلیت های آن و نیز چگونگی پیاده سازی آن اطلاع داشته باشند و آن را بشناسند، چیزی از آن نمی¬دانند.
با توجه به اینکه مهندسی ارزش در مراحل مختلف و با شیوه های متنوعی می تواند در بهبود و کارآمدی فرآیند انجام پروژه دخیل باشد به طور کلی خارج از روش اجرای پروژه می توان به موارد زیر به عنوان اهم مزیت های انجام مهندسی ارزش در پروژه ها اشاره داشت :
بهینه سازی کارکردهای مورد انتظار پروژه
بهینه سازی و متعادل کردن کیفیت
بهینه سازی هزینه طول عمر پروژه
شناسایی ، کاهش و بهینه کردن ریسک
شفاف سازی ویژگی های پروژه بر مبنای کارکردهای واقعی
متعادل کردن برنامه های طرح، ساخت و بهره برداری با هزینه و زمان
مشخص کردن ریسک های پروژه و امک ان مدیریت آنها
ارایه برنامه های واقع بینانه جهت زمان تحویل
متعادل کردن هزینه های اجرا با توجه به هزینه های طول عمر و تعمیر و نگهداری
