سازه های بنایی از سازه های اولیّه ساخت بشر می باشند که در سیستم ساختاری آن ها یا به عبارت دیگر سیستم باربری آن ها مصالحی از قبیل آجر و خشت به کار رفته است.از این رو سازه های قدیمی و باستانی در سر تا سر جهان از این نوع سازه هستند. به دلیل ارزش فرهنگی و تاریخی که سازه های قدیمی دارند،حفظ و نگهداری آن ها در برابر عوامل طبیعی از قبیل زلزله،از اهمیّت خاصی برخوردار است.
از آن جا کشور ما از مناطق زلزله خیز جهان است،مقاوم سازی سازه های بنایی از جهت عملکرد لرزه ای مطلوب آن ها بسیار اهمیّت دارد.مقاوم سازی ساختمان ها که مرحله ای بالاتر از طراحی است،به مجموعه عملیاتی گفته می شود که بر روی بخشی و یا کلّی از سازه انجام می شود تا سازه بتواند بارها و سر بار های بیشتری نسبت به حالت اولیه تحمل کند و خصوصیات رفتاری بهتری از خود نشان دهد.
بسیاری از سازه ها به دلایل خطاهای طراحی،خطاهای اجرایی و عوامل محیطی نیاز به مقاوم سازی دارند.هر روش مقاوم سازی لرزه ای مشخصه ها،هزینه اجرایی،زمینه کاربرد و تأثیرات لرزه ای خاص خود را دارد و از عوامل مهم در انتخاب روش مقاوم سازی سازه های بنایی هستند.از روش های مقاوم سازی می توان به تعمیر سطوح،ملات با تور سیمی،تزریق گروت و یا اپوکسی،پر کردن بازشو ها،افزایش بار های قائم،تقویت اتصالات دیوار دیافراگم،اضافه کردن مهاربند و... اشاره کرد.
در جریان مقاوم سازی ساختمان ها به دو گروه ساختمان های فلزی و بتنی تقسیم می شوند.مقاوم سازی سازه های فلزی بسیار ساده تر است و به این منظور عناصر جنبی مانند بادبند ها،دمپر ها و دیوار های برشی بر سازه اضافه می شود و به این معنا که برای مثال پس از تخریب دیوار آجری مهاربند به دیوار اضافه می شود و عناصر مقاوم در جهت بار گذاری عرضی و نیروی زلزله در دیوار کار گذاشته می شود.
از سوی دیگر سبک سازی ساختمان ها و استفاده از روش های مختلف نظیر دیوار برشی،شات کریت کردن دیوار ها و... با توجه به نوع سازه ای از راه های دیگر مقاوم سازی ساختمان های فلزی است.مقاوم سازی ساختمان های بتنی دشوارتر است چرا که بر خلاف ساختمان های فلزی امکان توسعه ی ساختمان های بتنی وجود ندارد.در ساختمان های بتنی دیوار برشی،فلزی یا بتنی را به تیر ها و ستون ها اضافه می کنیم.روش های متعددی به منظور مقاوم کردن ساختمان های موجود و همچنین ساختمان های در حال ساخت در برابر نیروی جانبی ناشی از زلزله وجود دارد که هر یک در مخصوص بر خود اثر مفید تری دارند.
طراحی نا مناسب،عدم توجه کافی بر اصول و ضوابط اجرایی و تعمیر و نگهداری،عدم استفاده از مصالح مناسب و کافی،آسیب پذیری ساختمان ها را افزایش داده است و از طرفی عمر مفید آن ها کاسته می شود.وظیفه اصلی طراحی در این زمینه،شناخت بهترین روش از نظر عملکردی و اقتصادی،طراحی نوع و میزان مقاوم سازی و نظارت بر اجرای دقیق ان می باشد.بی شک با انجام چنین کارهایی رسیدن به سطح عملکرد مطلوب آسان می شود و خسارت های مالی و جانی به صورت چشمگیری کاهش می یابد.
