بر اساس آمار گرفته شده سیل یکی از مهمترین و پر خطر ترین بلاهای طبیعی به شمار می آید که هر ساله خسارات مالی و جانی فراوانی را به دنبال دارد. اگرچه از سیل تعاریف متعددی می دانیم، لیکن به نظر می رسد هر جریان سطحی که از ظرفیت ایمن رودخانه تجاوز می کند و باعث زیر آب رفتن گستره ای از زمین می شود را سیل تلقی می کنیم.
در مقایسه با گذشته دفعات وقوع سیل افزایش یافته که یکی از دلایل آن پدیده ی ال نینو یکی از چرخه های مشهور آب و هوایی جهان است که هر 2 تا 7 سال یک بار رخ میدهد و باعث ایجاد نا هنجاری های بزرگ در جوّ آب و هوای سراسر زمین می شود. از جمله این نا هنجاری ها می توان به سیل و خشکسالی اشاره کرد.
امروزه با توجه به اثرات مخرّب سیلاب ها بر جوامع بشری، روش های سازه ای و غیر سازه ای اجرا می شوند. روش های سازه ای حفاظت در مقابل سیلاب، مانند سیل بندها و دیگر روش های مدیریت و کنترل سیلاب که می توانند موثر باشند. امّا وقتی این سازه ها دچار گسیختگی و شکستگی می شوند همواره یک ریسک باقیمانده وجود دارد که در این صورت روش های غیر سازه ای از قبیل سیستم هشدار که برای مدیریت ریسک باقیمانده ضروری است، نیاز می باشد که یکی از موثرترین روش های غیر سازه ای مدیریت سیلاب می باشد که با استفاده از ابزار پیش بینی زمان واقعی سیل و مدیریت آن در حوزه آبریز، فن آوری جمع آوری اطلاعات، انتقال و پردازش داده های هیدرولوژیکی و پیش بینی زمان واقعی از طریق مدل سازی به صورت قابل توجهی در کاهش خسارت سیل نقش دارد.
با توجه به محدودیت منابع مالی، راهبر اجرای مرحله ای سامانه های پیش بینی و هشدار در بسیاری از کشورهای در حال توسعه منافع قابل ملاحظه ای را موجب میگردد نکته ی مهم دیگر این است که پیش بینی سیلاب نیاز به همکاری کارشناسان هواشناسی،هیدرولوژی،هیدرولیک، منابع آب و کارشناسان حوادث را دارد. با توجه به این شرایط نقش مدیریت بحران و ریسک در برنامه ریزی و مدیریت شهری بسیار مهم است. منظور از مدیریت بحران، مجموعه اقدام هایی است که قبل از وقوع، در حین وقوع و بعد از وقوع سانحه، جهت کاهش هرچه بیشتر آثار و عوارض آن انجام می گیرد.
یکی از نواحی که در صورت وقوع بلایا به خصوص سیل، آسیب های جدّی را متحمل می شود نواحی شهری می باشد که این خود ضرورت اجرای برنامه های بحران را روشن می کند. این موضوع ارتباط خاصّی با مباحث برنامه ریزی شهری و جغرافیا دارد، با به کارگیری اصول و ضوابط شهرسازی و تبیین مفاهیم موجود در این دانش مانند فرم، بافت و ساخت شهر، کاربری اراضی شهری، شبکه های ارتباطی و زیر ساخت های شهری و... می توانیم تا حدّ زیادی اثرات و تبعات ناشی از حوادث طبیعی را کاهش دهیم.
طبق موارد مذکور جهت پیشگیری از وقوع سیل ضرورت دارد برای شهرهایی که در معرض تهدید سیل قرار دارند، ضمن انجام مطالعات لازم، طرحی تحت عنوان طرح جامع کنترل و مهار سیلاب تهیه گردد که طی آن تمامی حوزه های آبریزی مورد بررسی قرار گرفته و مسئولین شهری و دولتی قوانین و مقررات و تمهیدات لازم را برای اجرای آن فراهم آورند تا بدین وسیله بتوان خسارات ناشی از سیل را کاهش داد. همچنین یکی از بارزترین دلایل ایجاد تلفات جانی به هنگام وقوع سیل عدم آشنایی مسئولان و مردم از میزان قدرت سیل جهت تخریب می باشد.
تقسیم بندی توان سیل می تواند نوع آمادگی مردم و مسئولین را مشخص نموده و نحوه ی مقابله با خطرات سیل را پیش بینی نماید. نیاز است این تقسیم بندی به صورت بین المللی آموزش داده شود و این امر موجب حذف تلفات جانی، آمادگی روانی و همزیستی با سیلاب را برای همگان ایجاد خواهد نمود.
